Hipoplazja nerwu wzrokowego poprawa widzenia
Przykład poprawy funkcji wzrokowej u pacjentki z Hipoplazją Nerwu Wzrokowego
Terapia widzenia Ireny Martynowej
Pacjentka - JP-05, rok urodzenia grudzień 2005.
Badanie okulistyczne po czterech miesiącach od momentu urodzenia: dziecko niewidzące od urodzenia; brak reakcji wodzenia i fiksacji; zupełne zaburzenie koordynacji ruchu powiek ocznych. Badanie VEP - nie udało się. Kolejne badanie VEP w wieku 12 miesięcy oraz w półtora roku były znów nie dokładne (dziecko płakało i zaciskało oczy). Również nie udało się zbadać dna oka. Dla dokładnej oceny wskazane badanie w znieczuleniu ogólnym.
Badanie w kwietniu 2007 ( Oddział Kliniczny Okulistyki ). Wypisana z rozpoznaniem: oczopląs wrodzony obu oczu. Niedowidzenie obu oczu, większe prawego oka.
Wodzenie za światłem:
OP - brak (dziecko gorzej toleruje zasłonięcie OL niż OP).
OL - obecne. V (obuoczne) = 20/540 (Teller Acuity Cards z 38 cm) - poniżej normy dla wieku.
Flash VEP: obuocznie uzyskano odpowiedź wzrokową o latencji wydłużonej do ok. 105% normy i amplitudzie ok. 30-50% normy.
Badanie oczu oddzielnie niemożliwe.
Nie udało się obejrzeć dna oka.
Badanie MR oczodołów.
Wnioski: obraz MR nerwów wzrokowych może odpowiadać (przy zgodności z obrazem klinicznym) obustronnej hipoplazji nerwów wzrokowych.
Badanie okulistyczne - grudzień 2008 (wiek: 3 lata).
Diagnoza: Okresowy zez zbieżny naprzemienny z przewagą oka prawego. Oczopląs wrodzony (poziomy, naprzemiennie skaczący i wahadłowy).
Ostrość wzroku - czyta obrazki = 0,04 kolory rozróżnia prawidłowo.
Skiaskopia w cykloplegii:
OP -4,5Dsph/ -1,5 Dcyl oś 80
OL -2,0Dsph/ -2,5 Dcyl oś100
Dno oczu: OP: od skroni nerw wzrokowy bledszy, tylny biegun i średni obwód wydaje się w normie.
OL: tylny biegun i średni obwód w normie.
Zalecenia: kontrola za pół roku oraz noszenie okularów: OP: -3,0 / -1,0 oś 80*
OL: -3,0 / -1,0 oś 100*
Badanie okulistyczne - wrzesień 2010 ( wiek: 5 lat).
Diagnoza: Oczopląs wrodzony. Krótkowzroczność z astygmatyzmem odwrotnym obu oczu. Niedowidzenie obu oczu, większe w oku prawym. Okresowy zez zbieżny naprzemienny z przewagą oka prawego.
V OP = 0,1 ?
V OL = 0,06 z 3 metrów.
Skiaskopia w cykloplegii:
OP -7,0 w osi 110* poziom -4,5 w osi 20*
OL -3,5 w poziomie i /-1,5 w pionie.
Ustawienie oczu: oczopląs wahadłowy, nieregularny, okresowo skaczący.
Dno oczu: trudne do zbadania ze względu na silny oczopląs. Tarcze nerwu wzrokowego wydają się nieco bledsze. Siatkówka różowa, przyłożona na całym obserwowanym obszarze. Zalecenia: dobór okularów.
Rozpoczęcie terapii w Centrum Diagnostyczno Rehabilitacyjne Promyk Słońca gabinet Rehabilitacji Wzroku Ireny Martynowej
Dziecko trafiło na terapię w lutym 2011, z orzeczeniem o niepełnosprawności – 04 - 0, w celu poprawy funkcji wzrokowej. Mimo noszonych okularów korygujących - dziecko nie widzi prawidłowo. Szczególne problemy występują z widzeniem do dali. Do badania ostrości wzroku do dali oraz śledzenia dynamiki terapii były stosowane standardowe, wyświetlane na komputerze pojedyncze optotypy Snellena. Ponieważ rozmiar gabinetu jest mniejszy niż 5 metrów, był wybrany standardowy rozmiar tablicy optotypów do odległości 3 metry.
Na badaniu wstępnym dziecko widziało z odległości 1m
Bez okularów obuocznie = 0,1
OP = 0,05
OL = 0,1
W okularach obuocznie do 0,3
OP = 0,05
OL = do 0,3
Rehabilitacja wzroku odbywała się 4 razy w tygodniu, w stałych godzinach, przy stałym oświetleniu. Podczas sesji naprzemiennie zasłaniano najpierw jedno, potem drugie oko. Podczas pierwszego seansu dziecku wytłumaczono: że terapia polega na oglądaniu bajki, a kiedy film zniknie z ekranu oznacza to, że musi się ono zrelaksować, zająć wygodną pozycję w fotelu oraz rozluźnić mięśnie. Dopiero po wykonaniu tych wszystkich czynności, nastąpi kontynuacja filmu. Potem, kiedy dziecko zaczyna się angażować w oglądaną bajkę, włączana jest biologiczna informacja zwrotna. Po włączeniu monitora dziecko samoistnie dobiera odpowiedni do obejrzenia filmu stan.
Pierwsze sesje dziecko ćwiczyło w odległości 20 cm od monitora, bardzo niechętnie oglądało słabszym okiem podczas okluzji oka lepiej widzącego. Po kilku sesjach nastąpiła poprawa widzenia bez okularów, odległość podczas sprawdzenia ostrości wzroku była przesunięta najpierw do 1,5 m, później - do 2m, a na 10 sesji, do standardowej odległości - 3 m. Po 20 sesji dziecko zrezygnowało z okularów, ponieważ widziało lepiej do dali i do bliży bez korekcji.
Po pierwszej serii - 20 sesjach terapeutycznych z odległości 3 m (przed tym 1m) dziecko widziało bez okularów:
OP = 0,2 ( przed tym 0,05 )
OL = 0,2 ( przed tym 0,1 )
Przed rozpoczęciem 2 serii , po 3 miesiącach dziecko nie chciało nosić okularów. Nastąpiła dalsza poprawa. Ostrość wzroku wynosiła:
OP = 0,3
OL = 0,3
Wyniki badania okulistycznego w maju 2011 r.
Oczopląs i inne nieregularne ruchy gałek ocznych. Upośledzenie wzroku obuoczne. Wrodzona wada rozwojowa tarczy nerwu wzrokowego (oko prawe i lewe).
Autorefraktometria (cykloplegia)
OP = Sf. - 4,25 cyl. -1,75 X 78*
OL = Sf. - 2,5 cyl. - 0,25 X 108*
Wyniki badania okulistycznego w lipcu 2012.
Oczopląs i inne nieregularne ruchy gałek ocznych. Upośledzenie wzroku obuocznego. Wrodzona wada rozwojowa tarczy nerwu wzrokowego (oko prawe i lewe).
Autorefraktometria (cykloplegia)
OP = Sf. - 6,0 cyl. -2,0 x 89*
OL = Sf. - 3,0
Wyniki badania okulistycznego w lutym 2013.
Autorefraktometria (cykloplegia)
OP = Sf. - 4,25 cyl. -1,75 x 78*
OL = Sf. - 2,5 cyl. - 0.25 x 108*
Badania ostrości wzroku po 3 seriach ćwiczeń rehabilitacyjnych, lipiec 2012:
VIS OP = 0,3
VIS OL = 0,3 - 0,4
Badania ostrości wzroku po 5 seriach ćwiczeń rehabilitacyjnych, lipiec 2013:
VIS OP = 0,4 ( przed rozpoczęciem terapii 0,05 )
VIS OL = 0,5 ( przed rozpoczęciem terapii 0,1 )
Widoczna jest poprawa w:
-
ostrości wzroku do dali,
-
poprawa nastąpiła w zmniejszeniu oczopląsu,
-
wydłużeniu fiksacji,
-
wydłużeniu śledzeniu
-
akomodacji,
-
rozpoznawaniu,
-
identyfikowaniu.
Dziecko dobrze orientuje się w mikro i makro przestrzeni, ruch jest bardziej skoordynowany, pewny. Zalecanych okularów nie nosi, ponieważ lepiej funkcjonuje bez nich. Podczas sprawdzenia ostrości wzroku w okularach, nie widzi lepiej, podczas poruszania się w okularach czuje dyskomfort. Jeżeli na początku rehabilitacji niechętnie zasłaniało oko lepiej widzące, teraz ćwiczy chętnie, jest bardzo zmotywowane do terapii.
Podsumowanie.
Wyniki badań potwierdzają tezę iż widzenie nie jest umiejętnością wrodzoną lecz czymś, czego można się nauczyć. Na podstawie przykładu stwierdzamy, że osoby słabowidzące, które pomimo okularów korekcyjnych mają trudności z wykonywaniem czynności wzrokowych, mogą poprawić swoją zdolność wykonywania tych czynności poprzez wykorzystanie metod rehabilitacyjnych, pomijając wykorzystanie wzrokowych metod kompensacyjnych, pomocy ułatwiających widzenie, dostosowanie środowiska fizycznego i t.p..
Skuteczną nauką widzenia jest metoda rehabilitacji wzroku z wykorzystaniem sprzężenia zwrotnego. Niedorozwój nerwu wzrokowego często obciążony oczopląsem, zaburzeniem refrakcji, jest bardzo trudny do zdiagnozowania, szczególnie w pierwszych latach życia. Im wcześniej dziecko będzie prawidłowo zdiagnozowane, tym szybciej trzeba zaczynać odpowiednio zaprogramowane ćwiczenia rehabilitacyjne. Rehabilitacja wzroku powinna być: intensywna, systematyczna i ciągła, wtedy rokowania będą bardziej pocieszające, a dziecko będzie mniej narażone na zakłócenia z powodu zaburzeń widzenia: orientacji, poruszania się w przestrzeni, samoobsługi, czynności życia codziennego, porozumiewania się z otoczeniem (przede wszystkim czytanie i pisanie), czynnościami związanymi z nauką, pracą i rekreacją.
Metoda Ireny Martynowej może być stosowana w rehabilitacji pacjentów niezależnie od wieku i czasu trwania choroby.